چرا در روابط عاشقانه احساس میکنیم دیگر نمیتوانیم تغییر کنیم؟
چرا در روابط عاشقانه احساس میکنیم نمیتوانیم تغییر کنیم؟
1. گیر افتادن در الگوهای تکراری
یکی از دلایل اصلی این احساس، گیر افتادن در الگوهای رفتاری تکراری است. این الگوها ممکن است ریشه در کودکی یا تجربیات قبلی داشته باشند و ناخودآگاه در روابط جدید نیز تکرار شوند. وقتی این الگوها تکرار میشوند، احساس میکنیم که چارهای جز واکنشهای همیشگی خود نداریم و تغییر غیرممکن است. این الگوها میتوانند شامل نحوه برقراری ارتباط، نحوه مدیریت تعارض، یا حتی نحوه ابراز احساسات باشند. شناسایی این الگوها اولین قدم برای شکستن این چرخه و ایجاد تغییر است. گاهی اوقات کمک گرفتن از یک متخصص برای شناسایی و درک این الگوها ضروری است. تکرار این الگوها نه تنها به رابطه آسیب میزند، بلکه احساس ناامیدی و استیصال را نیز تشدید میکند.
2. ترس از آسیبپذیری
تغییر کردن در یک رابطه عاشقانه نیازمند آسیبپذیری است. باید آماده باشیم تا نقاط ضعف خود را بپذیریم و به روی شریک زندگی خود باز کنیم. این آسیبپذیری میتواند ترسناک باشد، مخصوصا اگر در گذشته تجربههای تلخی داشته باشیم. ترس از قضاوت شدن، رد شدن، یا سوء استفاده شدن میتواند مانع از تغییر شود. باید به خود یادآوری کنیم که آسیبپذیری کلید صمیمیت و ارتباط عمیقتر است. انتخاب یک شریک زندگی امن و قابل اعتماد که بتوانیم با او احساس امنیت کنیم، در این زمینه بسیار مهم است. به تدریج و با گامهای کوچک میتوانیم به آسیبپذیری بیشتر عادت کنیم.
3. عدم تمایل به ترک منطقه امن
تغییر کردن به معنای خروج از منطقه امن خود است. ممکن است به رفتارهای خاصی عادت کرده باشیم که اگرچه مخرب هستند، اما برای ما آشنا و قابل پیشبینی هستند. تغییر نیازمند امتحان کردن چیزهای جدید، ریسک کردن، و روبرو شدن با ناشناختهها است. این میتواند باعث اضطراب و ناامنی شود و باعث شود که ترجیح دهیم در همان وضعیت قبلی بمانیم. به خود یادآوری کنیم که رشد و پیشرفت تنها در خارج از منطقه امن اتفاق میافتد. قدمهای کوچک و قابل مدیریت برای خروج از منطقه امن برداریم. به جای تمرکز بر ترس، بر فواید و نتایج مثبت تغییر تمرکز کنیم.
4. باورهای محدودکننده
باورهای محدودکننده میتوانند سد بزرگی در برابر تغییر باشند. ممکن است باور داشته باشیم که “من همینم که هستم و نمیتوانم تغییر کنم” یا “تغییر کردن خیلی سخته و من نمیتونم از پسش بربیام”. این باورها میتوانند به یک پیشگویی خودانجام تبدیل شوند و ما را از تلاش برای تغییر بازدارند. باید این باورها را به چالش بکشیم و با باورهای مثبت و سازنده جایگزین کنیم. به خود یادآوری کنیم که انسانها توانایی یادگیری و رشد دارند و هیچگاه برای تغییر دیر نیست. به دنبال مثالهایی از افرادی باشیم که موفق شدهاند تغییر کنند و از آنها الهام بگیریم. به جای تمرکز بر نقاط ضعف، بر نقاط قوت خود تمرکز کنیم و از آنها برای ایجاد تغییر استفاده کنیم.
5. عدم وجود انگیزه کافی
تغییر کردن نیازمند انگیزه و اراده قوی است. اگر به اندازه کافی انگیزه نداشته باشیم، احتمالاً تسلیم میشویم. باید به طور واضح برای خود مشخص کنیم که چرا میخواهیم تغییر کنیم و چه فوایدی برای ما و رابطهمان خواهد داشت. اگر انگیزه کافی نباشد، به راحتی میتوانیم به رفتارهای قدیمی خود برگردیم. لیستی از دلایل و فواید تغییر تهیه کنیم و آن را در جایی قرار دهیم که هر روز بتوانیم آن را ببینیم. به خود یادآوری کنیم که تغییر به نفع ما و رابطهمان است. اهداف خود را به اهداف کوچکتر و قابل دستیابی تقسیم کنیم و با رسیدن به هر هدف، به خود پاداش دهیم.
6. ترس از دست دادن هویت
گاهی اوقات، تغییر کردن در یک رابطه میتواند ترس از دست دادن هویت خود را به همراه داشته باشد. ممکن است فکر کنیم که اگر رفتارهای خود را تغییر دهیم، دیگر خودمان نخواهیم بود. این ترس میتواند مانع از تغییر شود، زیرا نمیخواهیم احساس کنیم که کنترل زندگی خود را از دست دادهایم. باید به خود یادآوری کنیم که تغییر به معنای از دست دادن هویت نیست، بلکه به معنای رشد و تکامل است. میتوانیم جنبههای مثبت شخصیت خود را حفظ کنیم و در عین حال رفتارهایی را که به رابطه آسیب میزنند، تغییر دهیم. تغییر میتواند فرصتی برای کشف جنبههای جدید و پنهان شخصیت ما باشد.
7. کمال گرایی
کمال گرایی میتواند مانع بزرگی برای تغییر باشد. افراد کمال گرا اغلب از اشتباه کردن میترسند و سعی میکنند همه چیز را بینقص انجام دهند. این ترس از اشتباه میتواند باعث شود که اصلاً برای تغییر تلاش نکنند، زیرا میدانند که رسیدن به کمال غیرممکن است. باید یاد بگیریم که اشتباه کردن بخشی طبیعی از فرآیند یادگیری و رشد است. به جای تمرکز بر کمال، بر پیشرفت تمرکز کنیم. به خود اجازه دهیم اشتباه کنیم و از اشتباهات خود درس بگیریم.
8. عدم وجود مهارتهای ارتباطی مناسب
ارتباط موثر، کلید یک رابطه سالم و موفق است. اگر مهارتهای ارتباطی مناسبی نداشته باشیم، نمیتوانیم نیازها و احساسات خود را به درستی بیان کنیم و نمیتوانیم به نیازها و احساسات شریک زندگی خود گوش دهیم. این کمبود مهارتهای ارتباطی میتواند باعث سوء تفاهم، تعارض، و احساس ناامیدی شود و مانع از تغییر شود. باید مهارتهای ارتباطی خود را تقویت کنیم و یاد بگیریم که چگونه به طور موثر و محترمانه با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کنیم. میتوانیم در کلاسهای آموزش مهارتهای ارتباطی شرکت کنیم یا از یک مشاور کمک بگیریم.
9. مقاومت شریک زندگی
گاهی اوقات، حتی اگر خودمان بخواهیم تغییر کنیم، شریک زندگیمان در برابر تغییر مقاومت میکند. ممکن است به رفتارهای قدیمی ما عادت کرده باشد و نخواهد که چیزی تغییر کند. این مقاومت میتواند باعث شود که احساس کنیم تغییر غیرممکن است، زیرا شریک زندگیمان از ما حمایت نمیکند. باید با شریک زندگی خود در مورد تمایل خود به تغییر صحبت کنیم و او را در جریان فرآیند قرار دهیم. باید به او اطمینان دهیم که تغییر به نفع هر دو ماست و به او کمک میکند تا با تغییرات سازگار شود. اگر شریک زندگیمان همچنان مقاومت میکند، میتوانیم از یک مشاور کمک بگیریم.
10. تجربیات آسیبزای گذشته
تجربیات آسیبزای گذشته میتوانند تاثیر عمیقی بر روابط فعلی ما داشته باشند. اگر در گذشته تجربههای تلخی داشتهایم، ممکن است به سختی به دیگران اعتماد کنیم و نتوانیم به طور کامل در یک رابطه حضور داشته باشیم. این تجربیات میتوانند باعث شوند که احساس کنیم تغییر غیرممکن است، زیرا میترسیم دوباره آسیب ببینیم. باید به خود زمان دهیم تا از آسیبهای گذشته التیام پیدا کنیم. میتوانیم از یک درمانگر کمک بگیریم تا به ما در پردازش و رها کردن این تجربیات کمک کند.
11. عدم پذیرش مسئولیت
یکی از دلایل مهم این احساس، عدم پذیرش مسئولیت نقش خود در مشکلات رابطه است. راحتتر است که تقصیر را به گردن دیگری بیندازیم و از پذیرش مسئولیت اشتباهات خود شانه خالی کنیم. تا زمانی که مسئولیت رفتارهای خود را نپذیریم، نمیتوانیم تغییر کنیم. باید یاد بگیریم که مسئولیت اشتباهات خود را بپذیریم و برای جبران آنها تلاش کنیم. این به معنای سرزنش کردن خود نیست، بلکه به معنای آگاهی از نقش خود در مشکلات و تلاش برای حل آنها است.
12. ترس از شکست
ترس از شکست میتواند ما را از تلاش برای تغییر باز دارد. ممکن است فکر کنیم که اگر تلاش کنیم و موفق نشویم، احساس بدتری خواهیم داشت. این ترس میتواند باعث شود که اصلاً تلاش نکنیم و در همان وضعیت قبلی بمانیم. باید به خود یادآوری کنیم که شکست بخشی طبیعی از فرآیند یادگیری و رشد است. هیچ کس در اولین تلاش موفق نمیشود و مهم این است که از اشتباهات خود درس بگیریم و دوباره تلاش کنیم.
13. نداشتن اهداف مشخص
اگر اهداف مشخصی برای تغییر نداشته باشیم، احتمالاً سردرگم خواهیم شد و نمیدانیم از کجا شروع کنیم. باید به طور واضح مشخص کنیم که چه رفتارهایی را میخواهیم تغییر دهیم و چرا میخواهیم این تغییرات را ایجاد کنیم. اهداف خود را باید SMART (مشخص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمانبندی شده) تعیین کنیم. مثلا به جای گفتن “میخواهم مهربانتر باشم”، بگوییم “میخواهم هر روز حداقل یک کار مهربانانه برای شریک زندگیام انجام دهم”.
14. عدم حمایت از خود
حمایت از خود در طول فرآیند تغییر بسیار مهم است. باید به خودمان مهربان باشیم و به خودمان اجازه دهیم اشتباه کنیم. نباید خودمان را به خاطر اشتباهاتمان سرزنش کنیم، بلکه باید از آنها درس بگیریم و دوباره تلاش کنیم. باید به خودمان یادآوری کنیم که در حال تلاش هستیم و این خودش یک قدم بزرگ است. به خودمان پاداش دهیم برای پیشرفتهایی که میکنیم، حتی اگر کوچک باشند.
15. خستگی و فرسودگی عاطفی
گاهی اوقات، احساس خستگی و فرسودگی عاطفی میتواند مانع از تلاش برای تغییر شود. اگر احساس میکنیم که انرژی و توان کافی برای تغییر نداریم، احتمالاً تسلیم میشویم. 
